زرشک چیست؟
زرشک نام یک سرده از تیره زرشکیان است. درختچهای تیغدار به طول ۱ تا ۵ متر است. چوب آن به رنگ قرمز، قهوهای یا زرد است. برگهای آن بیضی شکل با دندانههای ارهای و میوهاش قرمزرنگ بیضوی شکل و ترش مزهاست. به ریشهٔ درخت این محصول «آئر خیس» گفته میشود.
انتهای بهار و ابتدای تابستان فصل شکوفه دادن بوته زرشک است، غنچههای زردرنگ آن در فصل پاییز رنگ قرمز گیلاسی به خود میگیرند.
این محصول سرخ رنگ در مناطق معتدل و نیمه استوایی اروپا، آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی است. کشور ایران بزرگترین تولیدکننده آن در دنیا است که در این میان استان خراسان جنوبی با در اختیار داشتن نزدیک به ۹۷ درصد از اراضی زیرکشت این محصول، تولید ۹۵ درصد از زرشک دنیا را در اختیار دارد.
خواص زرشک
۱. مبارزه با عفونتها
براساس مطالعات این محصول بهلطف بربرین خاصیت ضدباکتری، ضدقارچی و ضدپروتوزوآ (تکیاختگان) دارد. زرشک با جلوگیری از اتصال باکتریها به سلولهای انسان میتواند از بروز عفونتها جلوگیری کند.
از خواص آن برای درمان التهاب و بهبود انواع عفونتها در بدن استفاده میشود. زرشک در بهبود عفونت مثانه، عفونت دستگاه ادراری و عفونتهای دستگاه گوارش مؤثر است. تأثیر میوهی محصول در مبارزه با عفونتهای دستگاه ادراری از ریشهی آن بیشتر است. زرشک به بهبود گلودرد، گرفتگی بینی، درمان سینوزیت و بهبود برونشیت و برخی دیگر از ناراحتیهای رایج دستگاه تنفسی کمک میکند. از دیگر خواص زرشک این است که به درمان عفونتهای ناشی از قارچ پوستی کاندیدا نیز کمک میکند.
۲. کمک به سلامت دستگاه گوارش
بربرین با کمک به ماهیچههای صافی که سطح روده را پوشاندهاند به بهبود گوارش و کاهش دردهای دستگاه گوارش کمک میکند.
براساس برخی مطالعات، زرشک بهخاطر خاصیت آسترینجنت (منقبضکننده) سریعتر از آنتی بیوتیک ها میتواند مشکلات گوارشی را حل کند. براساس مطالعهی چاپشده در مجلهی بیماریهای عفونی بربرین میتواند بدون بروز عوارض جانبی اسهال ناشی از باکتریها را بهبود دهد.
۳. درمان اسهال
براساس مطالعات بربرین موجود در زرشک میتواند با عفونتهای ناشی از باکتریها، ویروسها، قارچها و انگلها مبارزه کند. بربرین با تحریک تولید گلبولهای سفیدی بهنام ماکروفاژها (درشتخوارها) با عفونتها مبارزه میکند.
در پزشکی جایگزین زرشک بهطور عمده برای درمان اسهال باکتریایی، اسهال مسافران، عفونتهای انگلی روده و کاندیدیاز (برفک) مزمن استفاده میشود. برای بهبود این مشکلات مصرف کپسول زرشک محتوی ۵ تا ۱۲ درصد آلکالوئید ایزوکوئینولین توصیه میشود.
۴. بهبود سوءهاضمه
برای کمک به درمان سوءهاضمه مصرف اَشکال مایع زرشک مانند آبزرشک یا چای زرشک به بیماران توصیه میشود. برای بهبود سوءهاضمه توصیه میشود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه قبل از مصرف وعدهی غذایی از زرشک استفاده کنید.
۵. پیشگیری و بهبود دیابت
تأثیرات مثبت زرشک بر قند خون به اثبات رسیده و آن را به انتخابی عالی برای پیشگیری یا بهبود دیابت تبدیل کرده است. در مطالعهای تأثیر مصرف ۵۰۰ میلیگرم بربرین موجود در زرشک در مقابل متفورمین (داروی رایج دیابت) بهمدت ۳ ماه مقایسه شد. بربرین توانست در کنترل قندخون و سوختوساز چربی مانند متفورمین موفق عمل کند. این امر باعث شد پژوهشگران از زرشک بهعنوان مادهای خوراکی طبیعی با قابلیت بالقوهی کنترل دیابت نام ببرند.
مطالعات بعدی نشان داد که بربرین میتواند اختلالات مربوط به سوختوساز چربیها و گلوکز را بهبود بدهد. براساس مطالعهای که در مجلهی مکملها و داروهای جایگزین به چاپ رسید، بربرین میتواند با تنظیم ترشح آدیپوکینها (پروتئینهایی که به سلولها سیگنالهایی میدهند) حساسیت به انسولین را در افراد بهبود دهد. آدیپوکینها میتوانند در بهبود التهابات و مقاومت به انسولین مؤثر باشند.
۶. کمک به سلامت قلب
خواص زرشک بر سلامت قلب به اثبات رسیده است. کمک به کنترل فشار خون بالا، درمان بیماری سرخرگ کرونری، آریتمی قلب و بیماری ماهیچهی قلب از خواص زرشک است.
فیبریلاسیون دهلیزی وضعیتی است که در آن (معمولا بهخاطر گردش خون ضعیف) ضربان قلب، سریع و نامنظم میشود. برخی روشهای پزشکی جایگزین مانند یوگا، طب سوزنی، پسخوراند زیستی (روشی که در آن یاد میگیریم عملکردهای بدن مانند ضربان قلب را با کمک ذهن کنترل کنیم) و مکمل های غذایی گیاهی مانند مکملهای زرشک میتوانند در درمان فیبریلاسیون دهلیزی مؤثر باشند.
براساس مطالعهای که در سال ۲۰۱۵ صورت گرفت آلکالوئید فعال این محصول (بربرین) با ایجاد واکنشی بیوشیمیایی در قلب میتواند به بهبود فیبریلاسیون دهلیزی کمک بکند. براساس این مطالعه بربرین میتواند مانند یک واسطهی ضدآریتمی در بدن عمل بکند. بااینحال اثبات قطعی فواید بربرین در بهبود فیبریلاسیون دهلیزی و فلوتر دهلیزی نیازمند آزمونهای بالینی بیشتر در انسانهاست.
همچنین زرشک میتواند با کاهش کلسترول موجود در سرم و خون به حفظ سلامت قلب و نیز حفظ سلامت عمومی بدن کمک بکند.
۷. مبارزه با نشانگان سوختوسازی
یکی دیگر از خواص زرشک مبارزه با نشانگان سوختوسازی است. نشانگان سوختوسازی یک اختلال سوختوسازی است. معیار تشخیص این بیماری وجود حداقل ۳ مورد یا بیشتر از موارد زیر است:
چاقی شکم؛
قند خون بالا؛
تریگلیسرید بالا؛
فشار خون بالا ؛
پایینبودن کلسترول خوب (HDL).
۸. پاکسازی و سمزدایی کیسهی صفرا و کبد
کبد خون ما را سم زدایی و با تولید صفرا به هضم چربیها، تجزیهی هورمونها و ذخیرهی ویتامین ها و مواد معدنی و آهن کمک میکند. وظیفهی اصلی کیسهی صفرا ذخیرهی صفرای سرشار از کلسترولی است که کبد آن را ترشح میکند. صفرا به بدن کمک میکند تا غذاهای چرب را هضم کند. پاکسازی کبد و کیسه صفرا از خواص زرشک است. همچنین بربرین با کمک به ترشح صفرا، میتواند بهعنوان یک ملین عمل کرده و فرایندهای گوارشی را تنظیم بکند.
توانایی بربرین در کمک به ترشح صفرا مهم است. زیرا کلسترول اضافی معمولا ازطریق صفرا دفع میشود. محصولات زاید نیز بهوسیلهی صفرا بدن را ترک میکنند. بااینحال عوامل دیگری مانند رژیم غذایی بد میتوانند ترشح صفرا را کاهش بدهند. زرشک با افزایش ترشح صفرا به سلامت کبد و کیسهی صفرا کمک میکند.
در مجموع می توانیم زرشک را سفیر سلامت و مبارز چزبی ها بدانیم.گاهی از زرشک بهطور سنتی برای درمان سنگ کیسه صفرا استفاده میشود .که این امر باید تحتنظر پزشک باشد و بدون نظارت او انجام نشود.
برگرفته از سایت:ویکی پدیا
نشانی سایت:www.wikipedia.com
www.chetor.com
رنگ طعم عالی داره
زرشک یکی از بهترین تزئینات غذاست که هم قیمت مناسبی داره و هم مزه خوبی به غذا میده.
آب زرشک هم توی خونه ما طرفدارهای زیادی داره